Voor Mischa van Os was het een logische keuze om ondernemer te worden: ‘Ons familiebedrijf is ooit gestart door mijn overgrootvader. Wij vernieuwen funderingen onder bestaande gebouwen en leggen ondergronds complete verdiepingen aan. Een bedrijf dat met zo veel ziel en zaligheid is opgebouwd is te mooi om te laten schieten.’

Roxanne Angevare werd zzp’er toen haar uitzendcontract bij een aannemer stopte. ‘Ik ben twee jaar geleden gescheiden en draag deels de zorg voor mijn dochtertje. Dat kan ik nu prima met zelfstandig werk combineren. Ik ben gestart als freelance projectondersteuner bij ProRail en heb sindsdien niet zonder werk gezeten.’

Roxanne vond haar eerdere werkgevers weinig flexibel en zag veel ‘hokjesdenken’. Zij ziet vooral de voordelen van het zzp’er zijn: ‘Als zelfstandige kies ik mijn eigen pad en blijf ik me ontwikkelen. Vorig jaar heb ik een cursus elektrotechniek gedaan, dit jaar een cursus meubelmaken. Het voelt als een verademing.’

Zij heeft wel ervaren dat je grenzen moet kunnen stellen – als er te veel werk op je pad komt – en met onzekerheid moet kunnen omgaan. De kunst van het ondernemen ligt volgens Roxanne in leren loslaten.

‘Je mist maandelijks een vast inkomen. Iedere zzp’er is wel eens ongerust: blijf ik wel genoeg werk houden? Wat als er geen aanvragen meer komen? Maar inmiddels weet ik uit ervaring dat het altijd wel weer goed komt. Er komt wel weer een klus voorbij.’

Mischa lacht: ‘Ik zou willen dat ik het zou kunnen, loslaten. Maar ondernemer ben je elke dag van de week. Het werk stopt eigenlijk nooit.’

En hoe moet dat met je pensioen? Roxanne: ‘Mijn pensioen is inderdaad wel een punt van aandacht. Ik heb me niet aangesloten bij een fonds, maar bouw een goede buffer op door te sparen. Ik ben wel benieuwd hoe jij dat doet, Mischa.’

Mischa: ‘Het bouwpensioen is ontzettend goed geregeld. Als je voor jezelf begint, valt die zekerheid weg. Jammer, pensioenfondsen zouden daar best een creatieve oplossing voor kunnen verzinnen.'

'“Mijn huis is mijn pensioen”, hoor ik mensen vaak zeggen. Daar kijk ik anders tegenaan. Want je hebt dan toch nog steeds een inkomen nodig? Zelf beleg ik een deel van mijn inkomen in duurzame aandelen en obligaties. Allemaal met het oog op later.’

Roxanne: ‘Ik doe voor een aannemer de registratie voor de Wet ketenaansprakelijkheid. Die registratie moet een aannemer doen voor de Belastingdienst als hij arbeidskrachten inhuurt. Daardoor spreek ik veel zzp’ers.'

'Ik zie dat veel jonge zelfstandigen niet weten wat er op hen af komt. Bijvoorbeeld als het gaat om aansprakelijkheid, als er iets naars gebeurt op het werk met jezelf of met materieel waar je mee werkt.’

Mischa: ‘Ik kan me goed voorstellen dat de risico’s worden onderschat. Je bent direct verantwoordelijk voor jezelf, je werk of een ander. Als er iets misgaat, kan dat veel geld kosten.’

In een klein familiebedrijf zijn de lijntjes kort, vertelt hij. ‘Successen vier je samen, maar je moet ook kunnen omgaan met tegenslag. Bij mijn vaders pensionering zou ik de zaak samen met mijn oom voortzetten. Hij werd ernstig ziek en is kortgeleden overleden. Nu pak ik de zaak met mijn broer en vader op. Het laat maar zien dat het leven vaak anders loopt dan je denkt.'

Het is heel belangrijk om nu alvast aan later te denken. Zorg dat je iets achter de hand hebt. Maar ook dat je het nú fijn hebt. Het leven gaat ongelofelijk hard.’

Roxanne: ‘Ik zou ook niet zomaar iemand durven aannemen als het werk me boven het hoofd groeit. Ik heb niet zulke gelukkige ervaringen met bedrijven, dus ik word liever geen bedrijf met personeel.’

Mischa, die wél werknemers heeft, begrijpt dat wel, maar ziet ook goede kanten. ‘Het is wel fijn als je mensen aan een baan en inkomen kunt helpen. Ga sowieso altijd op je gevoel af bij het aannemen van mensen. Als je dagelijks nauw samenwerkt, moet er een goede klik zijn.’